ด้วยคุณค่าที่มีในตัวเองของเครื่องประดับโบราณจึงทำให้เป็นที่นิยมของบรรดานักสะสมจำนวนมากมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน แม้ว่าจะมีราคาสูงมากกว่าทองรูปพรรณทั่วไปก็ตาม วันนี้เราจะมาพาทำความรู้จักกับเครื่องประดับโบราณกันครับ

ที่มาของเครื่องประดับโบราณ

ต้องเข้าใจก่อนว่าเครื่องประดับสมัยโบราณตั้งแต่สมัยสุโขทัย อยุธยา และสมัยรัตนโกสินทร์นั้นมีความเชื่อมโยงกับคติความเชื่อ ดังนั้นผู้ที่สิทธิ์สวมใส่จะต้องเป็นผู้ที่มีสถานะทางสังคมสูงเท่านั้น เช่น กษัตริย์ ราชวงศ์ และขุนนางชั้นสูง ซึ่งการใส่เครื่องประดับนั้นมีตัวบทกฎหมายบังคับชัดเจนนั่นก็คือกฎมณเฑียรบาล ดังนั้นการทำเครื่องประดับโบราณแต่ละชิ้นจึงต้องใช้ช่างฝีมือที่มีความประณีตระดับสูง เนื่องจากการทำเครื่องประดับไม่มีอุปกรณ์ช่วยให้สวยเป๊ะ 100% เพื่อให้สมกับสถานภาพของผู้สวมใส่นั่นเอง

สมัยก่อนมีการจัดเครื่องประดับโบราณออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ ศิราภรณ์ เป็นเครื่องประดับศีรษะ ส่วน ถนิมพิมพาภรณ์ เป็นเครื่องประดับร่างกาย โดยรูปแบบของเครื่องประดับได้รับแรงบันดาลใจมาจากอินเดีย ผ่านเครื่องประดับของเทวรูปจากศาสนาพราหมณ์ ผสมผสานกับศิลปะขอมสมัยละโว้และศิลปะมอญสมัยทวารวดีต่อมาจนกลายเป็นรูปแบบที่ใช้กันเรื่อยมา

เครื่องประดับไทยโบราณมีอะไรบ้าง

1. ลูกไม้ปลายมือ

เป็นสร้อยข้อมือชนิดหนึ่งไว้สำหรับข้อมือทั้ง 2 ข้าง โดยใส่ชิ้นแรกตรงปลายสุดข้อมือ

2. ปะวะหล่ำ

เป็นสร้อยข้อมือชนิดหนึ่งที่ได้รับอิทธิพลมาจากจีน ใช้ใส่ที่ข้อมือทั้ง 2 ข้าง ตามหลักจะต้องใส่ต่อจากลูกไม้ปลายมือ

3. กำไล

เป็นกำไลข้อมือที่นิยมใส่ทั้ง 2 ข้างต่อจากปะวะหล่ำ มีชื่อเรียกแตกต่างกันไป เช่น กำไลนพเก้า กำไลดอกพิกุล

4. รัดแขน

นิยมใส่ในสตรีชนชั้นสูง

5. สังวาลย์

เป็นสายสร้อยประดับโดยนำไปสะพายพาดไหล่ โดยใส่คู่กับชุดไทยแบบสไบเฉียง นิยมใส่ในสตรีชนชั้นสูงเท่านั้น

6. สร้อยคอ และทับทรวง

สร้อยคอเป็นเครื่องประดับที่ตกแต่งด้วยอัญมณี ถูกออกแบบมาเพื่อให้ใส่ที่คอ ส่วนมากมักจะเป็นสร้อยทองคำ

7. ทับทรวง

ทับทรวงเป็นเครื่องประดับอกที่มีช่างผู้ชำนาญอย่างช่างทองหลวงในวังเท่านั้นที่ทำขึ้นมาได้

8. ต่างหู

ต่างหูเป็นเครื่องประดับที่ช่วยเสริมสร้างความงดงามให้ใบหน้า เสริมสร้างบุคลิกภาพให้ผู้ใส่ดูโดดเด่นและมั่นใจมากยิ่งขึ้น ต่างหูส่วนใหญ่จะเป็นต่างหูเพชร, พลอย หรือทองคำที่ฉลุลวดลาย

9. ปิ่นปักผม

เป็นเครื่องประดับของสตรีล้านนาที่มีมาตั้งแต่สมัยโบราณ อาจทำจากเหล็ก เงิน หรือทองก็ได้เช่นกัน ปิ่นปักผมบางชิ้นมีทั้งลวดลายเรียบง่าย และลวดลายวิจิตรงดงาม  ปิ่นปักผมส่วนให่จะมีส่วนยอดปิ่นทำจากพลอยสีแก้ว ทองเหลือง เงิน หรือทองคำ ตามสถานะของแต่ละคน

10. ปั้นเหน่ง

หรือหัวเข็มขัด เป็นเครื่องประดับเอวสำหรับนุ่งโจงกระเบน หรือผ้าซิ่นที่มีหัวโลหะฉลุลวดลาย ประดับของมีค่าหรืออัญมณี มักจะใส่คู่กับสายคาดที่เอวหรือสายเข็มขัด

ทำไมใครหลายคนถึงนิยมเก็บสะสมไว้

เนื่องจากฝีมืออันประณีตที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว ระยะเวลาที่อยู่มานาน บวกกับความหายากของเครื่องประดับเหล่านี้ จึงทำให้ราคาของเครื่องประดับชิ้นนั้นสูงขึ้น ยิ่งในตลาดมือสองยิ่งราคาสูงมากกว่าเครื่องประดับทองมือหนึ่งหลายๆ ชิ้นด้วยซ้ำ ดังนั้นถ้าท่านใดมีความต้องการซื้อเครื่องประดับเหล่านี้จริงๆ ควรศึกษาข้อมูลให้ดีก่อนตัดสินใจซื้อ เพื่อให้คุณได้รับเครื่องประดับโบราณที่ดีตามที่ตั้งใจไว้นั่นเอง

บทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ

ทองโบราณคืออะไร ทำไมคนถึงชอบใส่กัน

ทองโบราณสุโขทัยคืออะไร มือใหม่ต้องรู้!!

แหวนนพเก้าคืออะไร ทำไมสายมูต้องมี